Basit SSH Komutları

Giriş

Bu rehberde en çok kullanılan basit SSH komutlarını inceleyeceğiz. Bu ssh komutları linux ortamında nasıl gezinebileceğiniz ve nasıl dosyalarla çalışabileceğiniz hakkında temel bilgiye sahip olmanızı sağlayacaktır.

1. ls – Dizin içeriğini gösterir. (dosya adlarını listeler)
2. cd – Dizin değiştirir.
3. mkdir – Yeni dizin/klasör oluşturur.
4. touch – Yeni dosya oluşturur.
5. rm – Dosya siler.
6. cat – Dosyanın içeriğini gösterir.
7. pwd – Bulunduğunuz dizini gösterir.
8. cp – Dosyayı/dizini kopyalar.
9. mv – Dosyayı/dizini taşır.
10. grep – Belirli bir ifadeyi dosyada/satırlarda arar.
11. find – Dosya ve dizinleri arar.
12. vi/nano – Metin editörleri.
13. history – Kullanılan son 50 komutu gösterir.

Nelere ihtiyacınız olacak?

Bu rehbere başlamadan önce aşağıdakilere ihtiyacınız var:

• Terminal erişimi

Adım 1 — Uzak sunucuya erişim

Yanlışlıkla hatalı bir işlem yapmanızı önlemek için yeni kurulmuş boş bir sanal sunucu kullanmanız önerilir.

SSH, Secure Shell anlamına gelir. Uzak sunucu/sisteme bağlanmak için kullanılan bir protokoldür.

Kullanmanız gereken basit komut şudur:

ssh kullanıcı@sunucuip

Bu komut sunucuip IP adresine ve kullanıcı kullanıcı adına sahip bir sunucuya sizi bağlar. Bir diğer ve daha basit bir bağlanma yolu ise ssh serverip kullanmak olacaktır. Bu yöntemle shell şu anda giriş yaptığınız aynı kullanıcı ile bağlanmaya çalıştığınızı düşünecektir.

Bu komutu girdiğinizde sizden şifre sorulacaktır. Eğer ilk kez bağlanıyorsanız, aynı zamanda tanınmayan bir sunucuya bağlandığınıza dair uyarı mesajı alacaksınız. Komut satırına yes yazarak cevaplayın.

Bu kadar, bağlandınız! Dosyalarınızı yönetme ile ilgili bu rehberi okumaya devam edebilirsiniz. Eğer uzak sunucudan ayrılmak ve yerel makinenize geri dönmek isterseniz komut satırına exit yazabilirsiniz.

Adım 2 — Bazı Basit SSH Komutları

Bu adımda öğrenmeniz gereken başlıca veya sıkça kullanılan shell komutları üzerinden geçeceğiz!

ÖNEMLİ! Bu shell’deki tüm komutlar için geçerlidir. Komutun yanına bir argüman yazarken, eğer argüman birden fazla kelimeden oluşuyorsa onu tırnak içerisinde yazmalısınız.

Örnek: cd ‘dosya adı’

Burada cd dosya adı yazılırsa, shell bunu iki farklı argüman(“dosya” ve “adı”) gibi değerlendirecektir.

1. ls – Bu komut tüm dosya ve dizinleri listelemek için kullanılır. Bu komutu -l seçeneği ile kullanmanızı öneririz. ls -l olarak kullandığınızda tüm dosyalar haklarında daha fazla detay/bilgi ile daha kullanışlı listelenecektir. Bir diğer kullanışlı seçenek ise -a’dır. Bu da diğer tüm dosyaları gösterecektir. Gizli dosya/dizinler başlarında . ile gösterilir. Örneğin, .ssh dizini.
2. cd – Bu komut dizinler arasında “yürümek” için kullanılır. (cd “change directory – dizin değiştir” anlamına gelir.) ls ile tüm dosyaları listeledikten sonra, “yürümek” için bir dizin seçebilirsiniz. Örneğin, içerisine girmek istediğiniz home adlı bir dizin bulunuyor. cd home komutunu girin ve hemen şimdiki konumunuz “home” olarak değişecektir. Tekrar ls komutunu çalıştırarak ekrana yazdırılan içeriğin değiştiğini görebilirsiniz. Eğer birkaç seviye daha derindeki bir dizine girmek isterseniz onun tam adresini de yazabilirsiniz. Örneğin: cd home/testDizini/BaskaBirDizin. Böylece hemen “BaskaBirDizin” adlı dizine girmiş olacaksınız. Bir seviye üste çıkmak için cd .. komutunu kullanın. Bizim örneğimizde bir üst dizin “testDizini”dir.
3. mkdir – Bu komut yeni dizin oluşturmak için kullanılır. (mkdir “make directory – dizin oluştur” anlamına gelir.) Basit bir şekilde seçilen isimle bulunulan dizinde yeni klasör oluşturur. Örneğin mkdir yeniKlasör komutu “yeniKlasör” adında bir klasörü bulunduğunuz dizinde oluşturacaktır.
4. touch – Bu komut seçilen eklentide bir dosya oluşturur. Örneğin touch yeniDosta.txt bulunduğunuz dizinde “yeniDosya” adlı yeni bir “txt” dosyası oluşturacaktır. Eklenti tercih ettiğiniz herhangi bir şey olabilir. Hatta eklenti olmadan da bir dosya oluşturabilirsiniz.
5. rm – Bu komut seçilen bir dizini/dosyayı silmek için kullanılır. Örneğin rm yeniKlasör daha önce oluşturduğumuz “yeniKlasör” adlı dizini silecektir. Eğer bir dizini ve onun içerisindeki tüm dizinleri silmek isterseniz rm -r yeniKlasör komutunu çalıştırmalısınız. Bu komut “yeniKlasör” klasörünü ve içerisindeki tüm klasörleri siler.
6. cat – Bu komut br dosyanın içeriğini göstermek için kullanılır. Örneğin cat dosya.txt dosyanın içeriğini ekrana getirecektir. Başka bir örnek: cat dosya1.txt dosya2.txt > birlesikDosya.txt komutu “dosya1.txt” ve “dosya2.txt” dosyalarındaki içeriği birleştirip “birlesikDosya.txt” içerisine yazacaktır.
7. pwd – Bu komut dosya sisteminde bulunduğunuz konumu gösterir. Örneğin çıktısı “home/user/public_html” gibi olabilir.
8. cp – Bu komut dosya ve klasörleri kopyalamak için kullanılır. Söz dizimi şu şekildedir: cp [özellikler] kaynak hedefKaynak yerine kopyalamak istediğiniz dosyayı, hedef yerine kopyalayacağınız dizini/yolu/dosyayı yazmalısınız.Ek olarak bu komuta bazı seçenekler ekleyebilirsiniz:
   • cp -f kaynak hedef – Bu seçenek ile gerekirse hedef dosya silinmeye zorlanır.
   • cp -i kaynak hedef – Bir dosyanın üzerine yazmadan önce size uyarı mesajı gösterir.
   • cp -u kaynak hedef – Güncelleme özelliği. Yalnızca kaynak dosyası hedef dosyasından daha güncel olduğunda kopyalar.
   • cp -n kaynak hedef – Eğer dosya zaten bulunuyorsa kopyalamaz/üzerine yazmaz.
   • cp -a kaynak hedef – Bu seçenek dosyaları arşivler.
9. mv – Bu komut cp gibi çalışır fakat farklı olarak dosyayı kopyalamaktansa taşır. Bu komut bir dosyanın adını değiştirmek için de kullanılabilir. Eğer mv eskiAd.txt yeniAd.txt komutunu çalıştırırsanız bash dosyanın adını değiştirecektir.
10. grep – Bu komut dosya/klasörlerde verilen diziyi arar. Örneğin: grep ‘kelime’ dosya komutu, adı “dosya” olan bir dosyada “kelime” kelimesini arar. Eğer dizin bulunursa grep tüm satırı döndürür.
11. find – Bu komut dosyalarda belirtilen kriterleri(ad, boyut, tür) arar. Örneğin find . -name “*.html” komutu bulunduğunuz dizinde sonu/eklentisi “.html” olan dosyaların adlarını listeler. (Komutta “*” karakteri wildcard(joker karakter) olarak kullanılır.)
12. vi/nano – Bu komut metin editörüne girmek için kullanılır. Örneğin, nano yenidosya komutu eğer dosya bulunmuyorsa, yenidosya adında yeni bir dosya oluşturup metin editöründe açacaktır; eğer dosya bulunuyorsa, mevcut yenidosya dosyasını düzenlemek için metin editöründe açacaktır. Aynı şey vi komutu için de geçerlidir. Bu komut başka bir metin editörünü açar.

    ÖNEMLİ! vi’den farklı olarak nano varsayılan metin editörü değildir. Dolayısıyla nano’yu kullanmak için büyük olasılıkla önce onu kurmanız gerekecektir. Nano’nun kurulumu hakkında rehberi burada bulabilirsiniz.

13. history – Bu komut son kullanılan ssh komutları listesini göstermek için kullanılır. Örneğin, history 20 Terminal’de girilen son 20 komutu gösterecektir.

Sonuç

Umarız ki bu rehber basit SSH komutları ve onları nasıl kullanacağınız konusunda yeterince yardımcı olmuştur.