Domain nedir? Domain name, yani Türkçe karşılığıyla domain adı (veya alan adı) özünde web sitenizin fiziksel adresinin karşılığı anlamına gelir. Mesela bir navigasyon uydusunu düşünün. Size gerekli yol tarifini sağlayabilmesi için öncelikle bir adrese veya posta koduna ihtiyaç duyar. Aynı şekilde internet tarayıcınızın sizi bir siteye ulaştırabilmesi için bir domain adına ihtiyacı vardır.
Domain ne demek? Domain name iki önemli öğeden oluşur. Örneğin Facebook.com domain adı internet sitesinin adını (yani Facebook) ve domain adının uzantısını (.com) içerir. Bir şirket (veya kişi) bir domain adı satın aldığında, bu adresin hangi sunucuya işaret edeceğini belirleyebilir.
Domain adı kayıtları ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) isimli organizasyon tarafından gözetlenir. ICANN hangi domain adı uzantılarının kullanılabilir olduğunu belirterek domain adlarının nereye işaret ettiğini gösteren merkezi bir veritabanı bulundurur.
Ziyaret ettiğiniz bütün internet siteleri efektif olarak iki öğe içerir: bir domain adı ve bir de web sunucusu.
- Web sunucusu, internet sitenizin oluşturulduğu dosyaları ve veritabanlarını barındıran ve birisi sitenizi ziyaret etmek istediğinde bu dosyaları onlara ulaştıran fiziksel bir makinedir.
- Peki domain name nedir? Domain adı insanların sitenize girebilmek için yazdıkları adrestir. Bu adresler internet tarayıcısına bilgilerin depolandığı sunucuyu işaret eder. Domain adı olmadığında, insanlar sitenize ancak sunucunuzun IP adresini girerek ulaşabilir – IP adresleri uzun rakamlardan oluştuğundan bu pratik bir yöntem değildir.
Domain Nasıl Çalışır?
Domain adlarını, web sitenizi barındıran sunucuya giden bir kısayol olarak düşünebilirsiniz.
Domain adı olmadığında, sitenizi ziyaret etmek isteyen kişiler IP adresini tam olarak girmek durumunda kalır. Ancak sorun şu ki, IP adresleri kolay kolay ezberlenebilecek bir yapıda değildir.
Örneğin, kodortak.com bir alan adıdır. Diyelim ki 100.90.80.70 IP adresine işaret ediyor. Bu IP adresi sunucuyu gösteriyor ancak ziyaretçiler bu adresi ziyaret etmeye çalıştıklarında site açılmaz. Bunun sebebi, bir IP adresiyle siteye erişebilmek için uzakta bulunan sunucunun web uygulamalarının depolandığı dizindeki varsayılan bir sayfa için 80 numaralı portu kullanması gerekir (örneğin index.html).
Gördüğünüz üzere, temel sunucu ayarları ve IP adresleriyle uğraşmak hem kafa karıştırıcı hem de zaman isteyen bir iş haline gelebiliyor.
Domain’ler aynı zamanda yönlendirme kullanır. Bu sayede domain adresinizi ziyaret bir kişiyi otomatik olarak başka bir domain adresine yönlendirebilirsiniz. Bu yöntem özellikle kampanyalar, mikro siteler için veya insanları sitenize özel varış sayfalarına yönlendirmek için kullanışlıdır. Bir diğer avantaj ise, yazım kurallarından doğacak kafa karışıklığının önüne geçilebilmesidir. Örneğin www.fb.com adresini ziyaret ettiğinizde, www.facebook.com adresine yönlendirilirsiniz.
Farklı Domain Türleri
Tüm domain adları aynı formülü takip etmez. Örneğin .com domainleri bütün internet sitelerinin %46.5’ini oluştursa da, .org ve .net gibi alan adları için geriye hala oldukça büyük bir alan kalır. Genel olarak en yaygın domain türleri aşağıdadır:
TLD: Top Level Domain (Üst Düzey Domain)
Üst düzey domainler veya üst seviye domainler adından da anlaşılacağı üzere, domain adı sisteminin en üstünde bulunan domain adı türüdür. Kullanılabilir durumda binin üzerinde TLD bulunur ancak en yaygın olanlar .com, .org, .net ve .edu uzantılarıdır.
TLD’lerin resmi listesi, Internet Assigned Numbers Authority (IANA) adlı kurum tarafından yönetilir ve bu bağlantıdan görüntülenebilir. IANA, birazdan üzerinde duracağımız ccTLD ve gTLD içeren TLD’lerin listesini not alır.
ccTLD: County Code Top Level Domains (İnternet Ülke Alan Kodu)
ccTLD uluslararası ülke kodlarını içerir ve sadece iki harften oluşur, örneğin .us uzantısı United States yani Birleşik Devletler için kullanılır. Türkiye için ise bu uzantı .tr uzantısıdır. Belirli bölgelere özel siteler oluşturan şirketler tarafından sıklıkla kullanılırlar ve ziyaretçilerin doğru adrese ulaştıklarını hissetmelerini sağlarlar.
gTLD: Generic Top Level Domain (Genel Üst Seviye Alan Adı)
Bir gTLD özünde ülke koduna ihtiyaç duymayan bir TLD’dir. Çoğu gTLD özel bir kullanım için tasarlanmıştır, örneğin .edu uzantısı eğitim kurumları tarafından kullanılır. Bununla birlikte, bir gTLD kaydı oluşturmak için herhangi bir kriteri yerine getirmeniz gerekmez, bu yüzden .com uzantısı sadece ticari amaçlarla kullanılmamaktadır.
gTLD’lere diğer örnekler .mil (military – ordu), .gov (goverment – devlet), .org (kar amacı gütmeyen kurumlar) ve ilk olarak internet hizmet sağlayıcıları tarafından kullanılması üzere tasarlanan .net uzantıları gösterilebilir.
Diğer Domain Adı Türleri
Yukarıda belirtilen domain kategorileri en yaygın olanlar olsa da, karşılaşabileceğiniz çeşitli diğer uzantılar da bulunuyor.
Second Level Domains (İkinci Seviye Domain)
Bu domain adlarını daha önce muhtemelen görmüşsünüzdür. Bu domainler üst düzey domain adlarının hemen altında olan adreslerdir. Çok fazla teknik detaya girmeyeceğiz çünkü örneklerle göstermek daha kolay olacaktır, özellikle de ülke kodlarını söz konusu olduğunda.
Örneğin, İngiliz şirketleri bazen .com yerine .co.uk uzantısını kullanır ve bu durum ikinci seviye domain konusu için harika bir örnektir. Bir başka ikinci seviye domain ise .gov.uk uzantısıdır, sıklıkla devlet kurumları tarafından kullanılır. Son olarak .ac.uk akademik kurumlar ve üniversiteler tarafından kullanılır.
Subdomain Nedir
Subdomain’ler oldukça kullanışlıdır çünkü sitelerinde bölümler oluşturmak için web geliştiricilerine ekstra domain adı almalarını gerektirmezler. Bunun yerine, bir subdomain oluşturarak, sunucuda belirli bir dizine efektif olarak işaret edebilirler. Bu özellikle de kampanya siteleri ve ana sayfadan ayrı tutulması gereken farklı web içeriği için oldukça kullanışlıdır.
Yine bir örnekle açıklayalım. Facebook developers.facebook.com adresi aracılığıyla Facebook API kullanmak isteyen web ve uygulama geliştiricileri için faydaları bilgiler sağlar. Bir diğer örnek ise support.google.com‘dur.
Domain Nasıl Alınır
Farklı sağlayıcılar farklı sistemler kullandığından bu cevap klasik kayıt işlemini özetlese de sağlayıcıya bağlı olarak ufak değişiklikler olabilir.
Genellikle önce domain sorgulama yaparak başlarsınız. Çoğu domain adı sağlayıcısı arzu ettiğiniz domain adını girerek alınabilir olup olmadığını kontrol edebilmenizi sağlar. Aramış olduğunuz domain adı daha önce alınmışsa oldukça kullanışlı olabilen potansiyel domain adları sistemi sayesinde çeşitli domain adı tavsiyelerine göz atabilirsiniz.
Bu kısmı hallettikten sonra yeni domain adınız için sipariş ve ödeme işlemini tamamlamanız gerekiyor. Kayıt oluşturulduktan sonra gerekli yönetim araçlarını içeren bir kontrol paneline erişim iznine sahip olacaksınız.
Domain Adı Transferi
Domain adları kayıtlar arasında transfer edilebilir. Ancak bunun için bazı şartların yerine getirilmiş olması gerekir:
- Kayıttan veya son transfer işleminden sonra 60 gün ve üzeri süre geçmiş olmalıdır.
- Domain adının Redemption veya Düşme durumunda olmaması
- Domain yetki kodunuzu biliyor olmalısınız (EPP kodu olarak da bilinir).
- Domain sahipliği bilgileri geçerli olmalıdır ve gizlilik koruma hizmetleri devre dışı bırakılmış olmalıdır.
Domain transferi mecburi olmasa da, tüm hizmetlerinizi tek bir konumda tutmak yönetme işlemini oldukça kolay bir hale getirir.
Herhangi bir kayıttan domain transfer işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Bu işlemin tam anlamıyla tamamlanması 4 ila 7 gün sürer. Ancak özel müşteri başarı ekibimiz bu sürecin her anında yanınızda olacaktır!
Domain Adı ile Web Hosting Arasındaki Fark
Yazımızın ilk başını hatırlayalım. Domain adı fiziksel adresiniz olarak düşünürsek, web hosting içeriğin depolandığı binanın kendisidir.
Domain adları, ziyaretçilerin web sitesinin barındığı sunucuya ulaşabilmesi için bir kısayol oluşturmakta kullanılır. Tamamen dijitaldir ve merkezi bir veritabanında depolanır.
Hosting kavramı biraz daha farklıdır çünkü dünyanın herhangi bir yerinde bulunan, internete bağlı fiziksel bir sunucuya ihtiyaç duyarlar. Özünde web sitenizin dosyaları ve veritabanlarını depolayan bir nevi bilgisayar hard diski gibidir. Adı sunucudur çünkü gerçek anlamda web sitenizi ziyaretçilerinize “sunar”.
Bir internet tarayıcınıza bir URL girdiğinizde (örneğin www.kodortak.com), sitenizin barındığı sunucuya bir talep gönderilir. Ardından bu sunucu dosyaları yükleyerek internet üzerinden kullandığınız cihaza iletir ve bu sayede site gösterime sunulur.
Sonuç Olarak, Domain Name Nedir?
Domain adı özünde posta adresinin web hosting karşılığıdır. Bilmeniz gerekenler şunlardır:
- Bir domain adı, sitenizin fiziksel adresi gibidir.
- Bir web site adı (örneğin Hostinger) ve domain uzantısı (örneğin .com) içerirler.
- Bütün domain adı kayıtları ICANN tarafından yönetilir.
- Domainler ziyaretçileri ilgili sunuculara yönlendirmek suretiyle çalışırlar.
- .com domainler uzantısı en popüleridir, internetin %46.5’ini oluşturur.
- ccTLD’ler ülke kodlarını kullanır ve coğrafi bölgeleri tanımlar (örneğin .tr veya .es)
- gTLD’ler belirli kullanım amaçları için tasarlanmıştır (örneğin organizasyonlar için .org).
- Her bir domain adı sağlayıcısı farklı kayıt sürecine sahiptir.
- Domain sorgulama hizmetlerini kullanarak uygun domain adlarını kontrol edebilirsiniz.
- Domainler bir sağlayıcıdan diğerine transfer edilebilir.
- Sunucular web sitenizin dosyalarını depolayan fiziksel makinelerdir.
- Eğer yardıma ihtiyacınız varsa destek ekibimiz yardımcı olmaktan memnuniyet duyacaktır.
